Tribolex    Expertise, ervaring en creativiteit

 

Biologisch afbreekbare smeermiddelen

 

Content on this page requires a newer version of Adobe Flash Player.

Get Adobe Flash player

Met biologisch afbreekbare smeermiddelen worden smeermiddelen bedoeld die zodanig zijn samengesteld dat ze in een aeroob waterig milieu onder invloed van microorganismen worden afgebroken tot verbindingen als water, koolzuur en voor het milieu onschadelijke anorganische verbindingen. Daardoor wordt de schade die het smeermiddel in het milieu aan kan richten beperkt. Vaak hebben biologisch afbreekbare smeermiddelen ook een geringere ecotoxiciteit, waardoor aan in een aquatisch milieu levende organismen (vissen, watervlooien, algen etc) ook minder schade wordt aangericht. Biologisch afbreekbare smeermiddelen kunnen zowel uit plantaardige en dierlijke grondstoffen of uit uit aardolie verkregen grondstoffen zijn vervaardigd. Voorbeelden van uit aardolie vervaardigde producten zijn laagvisceuze poly-alfa-olefinen, synthetische esters en poly-alkeen-glycolen. Door standaardprocessen uit aardolie vervaardigde smeermiddelen zijn meestal niet biologisch afbreekbaar.

Biologische afbreekbaarheid

Onder biologische afbreekbaarheid wordt verstaan dat een product onder invloed van normaal in het milieu aanwezige stoffen en micro-organismen in een waterig en aeroob milieu (snel) uiteen valt in uiteindelijk water, koolzuur en andere onschadelijke stoffen. Het gaat dus om een chemisch afbraakproces onder invloed van normaal in het milieu aanwezige aanwezige stoffen en micro-organismen. De snelheid waarmee dat gebeurt is van belang: tijdens de afbraak kunnen tussenproducten ontstaan die meer schade aan het milieu toebrengen dan de oorspronkelijke stof. Tests om de mate van biologische afbreekbaarheid vast te kunnen stellen, kennen dan ook meestal een bepaalde looptijd waarbinnen een bepaalde mate van omzetting moet zijn voltooid.

Ecotoxiciteit

Het begrip ecotoxiciteit staat los van het begrip biologische afbreekbaarheid. Een product kan zeer goed biologisch afbreekbaar zijn, terwijl het tegelijkertijd veel schade aanricht aan in een aquatisch milieu levende dieren, micro-organismen en algen. Om die reden worden biologisch afbreekbare producten tevens onderworpen aan tests die vast stellen in hoeverre bij het afbraakproces allerlei in een waterig milieu levende organismen worden bedreigd. Wanneer in productliteratuur wordt gesproken over biologisch afbreekbare smeermiddelen wordt meestal bedoeld dat ze zowel goed scoren in een test voor biologische afbreekbaarheid als in tests waar gekeken wordt naar de invloed op organismen levend in een waterig milieu.

Content on this page requires a newer version of Adobe Flash Player.

Get Adobe Flash player

Milieuvriendelijk?

Oorspronkelijk werd de term "milieuvriendelijk" wel gebruikt voor producten die aan de criteria voor biologische afbreekbaarheid en ecotoxiciteit voldeden. Die term suggereert dat dergelijke producten probleemloos in het milieu kunnen worden gebracht - hetgeen beslist niet het geval is. Inmiddels worden biologisch afbreekbare producten omschreven als "milieuvriendelijker". Die omschrijving geeft beter aan wat voor producten het betreft: minder schadelijk - maar nog steeds zodanig schadelijk dat het vrijkomen van dergelijke stoffen in het milieu zo veel mogelijk moet worden voorkomen.

Een nauwkeuriger omschrijving zou zijn: "minder milieubelastend dan conventionele producten" - een omschrijving die echter moeilijk valt in te passen in het opgewonden taalgebruik van marketingadepten.

Milieubelasting door smeermiddelen

Smeermiddelen (en ook alle andere door een productieproces vervaardigde zaken) kunnen het milieu op verschillende manieren belasten. Zowel tijdens de vervaardiging, tijdens het gebruik en bij de afvoer kan vervuiling optreden, kan energietoevoer nodig zijn en kan een bijdrage aan de vorming van broeikasgassen optreden. Biologische af breekbaarheid en lage ecotoxiciteit beperken alleen de mogelijke vervuiling en de gevolgen die dat kan hebben. Hernieuwbaarheid bepaalt in hoeverre er sprake is van verbruik van eindige hulpstoffen, de CO2-balans in hoeverre er een bijdrage wordt gevormd aan broeikasgassen. De volledige invloed van smeermiddelen op het milieu kan alleen worden bepaald door een uitgebreide levenscyclusanalyse. De discussie over hoe die zou moeten worden uitgevoerd is echter nog niet afgesloten.

Meer informatie